30 Haziran 2011 Perşembe

BÖLÜM 2 - HIZ VE ARAÇ GEÇME KURALLARI, TAKİP MESAFESİ, GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ

Azami Hız Sınırları


Zorunlu haller dışında şehirlerarası karayolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 15 km., otoyollarda ise 40 km'dir. Araçlara römork veya yarı römork takıldığında azami hız sınırından saatte 10 km. düşülmesi gerekir. Tehlikeli madde taşımaya mahsus olup, boş olarak trafiğe çıkarılan araçlar, kendi sınıflarına giren araçlara ait hızla sürülebilirler. Servis (ayak) freni bozuk araçları çeken araçlar, saatte 15 km.den fazla hızla sürülemezler.

Sürücüler:

1- Kavşaklara yaklaşırken,
2- Dönemeçlere girerken,
3- Tepe üstlerine yaklaşırken,
4- Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
5- Devamlı dönemeçli yollarda ilerlerken,
6- Demiryolu geçitlerine yaklaşırken,
7- Tünellere yaklaşırken,
8- Dar köprü ve menfezlere yaklaşırken,
9- Yapım, bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken,

Hızlarını azaltmak zorundadırlar. Aksine bir karar veya işaret yok ise, azami hız sınırı % 10'a kadar aşılabilir. Öndeki aracı geçme sırasında geçme şartlarının mecbur kılması nedeniyle hız sınırı aşılabilir, bir suç oluşturmaz. Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşan sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içersinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri 1 yıl süre ile geri alınır. Bu süre sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir. Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya cihazları bulunduranlar hafif para cezası ve 4 aydan 6 aya kadar hafif,hapis cezası ile; bu cihazları imal veya ithal edenler hafif para cezası ve 6 aydan 8 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar, cihazlarına el konulur.

Takip Mesafesi

Sürücüler, önlerinde giden araçları, kendi araçlarının km. cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metre mesafeden takip etmek zorundadırlar. Örneğin, 90 km/s. hızla giden bir aracın öndeki aracı takip mesafesi 45 m. dir. Takip mesafesi aynı zamanda, takip eden aracın 2 saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadardır. Bu sürenin tespitinde, 88-89 yöntemi kullanılır. (Bu sayılar aralıksız söylendiğinde aradan iki saniye geçmektedir.) Kol ve grup halinde araç kullananlar, araçları arasında diğer araçların güvenle gidebilecekleri açıklıklar bulundurmak zorundadırlar. Bu açıklıkların ölçüsü takip mesafesinden az olamaz. Tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri, yerleşim yerleri dışında diğer araçları 50 m. den daha yakın takip edemezler.

Öndeki Aracı Geçme


Öndeki aracı geçmenin yasak olduğu yerler:

1- Geçmenin trafik işareti ile yasaklandığı yerler,
2- Görüş yetersizliği olan tepe üstlerine, dönemeçlere yaklaşırken,
3- Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
4- Kavşaklarda ve buralara yaklaşırken,
5- Demiryolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken,
6- İki yönlü iki şeritli köprü ve tünellerde.

Öndeki aracı geçecek sürücülerin:

1- Arkadan gelen bir başka sürücünün kendisini geçmeye başlamamış olmasına,
2- Geçilecek olan aracın bir başka aracı geçip-geçmediğine,
3- Geçme için kullanılacak şeridin yeteri kadar ilerisinin görüşe açık ve boş olmasına,
4- Geçişin, geçilen araç için bir güçlük doğurmamasına,
5- Araçların hız farkları ve uzunlukları itibariyle geçiş için yeterli mesafenin bulunup bulunmadığına, dikkat etmeleri zorunludur.

1- Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır.
2- Sol dönüş işareti verilir, geçilecek araç sürücüsü gündüz korna ile, gece selektör ile uyarılır.
3- Geçilecek araca takip mesafesi kadar mesafe önce sol şeride geçilir.
4- Geçilen araç, geriyi görme aynasından gö-rülünceye kadar geçiş şeridinde gidilir.
5- Sağ dönüş işareti verildikten sonra sağ şeride girilerek geçiş tamamlanır.

Ancak;

1- Sola dönüş yapmak için yolun soluna yanaşan aracın,
2- Yolun ortasından giden tramvayların,
3- Görev gereği yolun solunda duran geçiş üstünlüğüne sahip araçların, sağından geçilebilir. Gidişe ayrılmış yol bölümlerinde, şerit değiştirmemek şartı ile bir şeritteki taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçme sayılmaz.

Arkadaki Araca Yol Verme

Geçilen araç sürücüsü, kendisini geçmek isteyen araçların işaretini alınca:

1- İki yönlü, iki şeritli yollarda taşıt yolunun sağ kenarına yakın gitmek,
2- Dörtten fazla şeritli ve bölünmüş yollarda bulunduğu şeridi izlemek,
3- Hızını artırmamak,
4- Dar taşıt yollarında, trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaş gitmek sebebiyle kendilerini geçmek isteyen araçlara geçme kolaylığı sağlamak, gerekirse yavaşlamak veya durmak, zorundadır.

Sürücülerin arkadaki araca dönüş ışıklarıyla geç işareti vermeleri yasaktır. Geçilen araç sürücülerinin, kendilerini geçmek isteyen sürücülere karşı yol vermemeleri, hız arttırmaları ve sola dönüşe geçmeleri yasaktır.

Araçların Manevraları (Dönüşler)

1- Sağa dönüş

a- Dönüş işareti verilir.
b- Sağ şeride veya işaretle dönüş izni verilen şeride girilir.
c- Hız azaltılır,
d- Dar bir kavisle dönülür,
e- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.

2- Sola dönüş

a- Dönüş işareti verilir.
b- Yolun gidişe ayrılan kısmının soluna yanaşılır,
c- Hız azaltılır.
d- Dönüşe başlamadan önce sağdan ve karşıdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkı verilir,
e- Geniş kavisle dönülür,
f- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
g- Girilen yol çok şeritli ise, en sağ şerit dışında uygun bir şeride girilir.

3- Dönel Kavşaklarda Dönüş

a- Dönüş işareti verilir.
b- Hız azaltılır.
c- Sol veya geriye dönülecekse, orta adaya yakın şeritten kavşağa girilir.
d- Sağa dönülecekse orta adaya uzak şeritten kavşağa girilir.
e- Girilecek yola yaklaşıldığında sağa dönüş işaretiyle birlikte sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkılır.
f- Dönel kavşakta geriye dönülecekse, girilecek yola yaklaşıncaya kadar bulunulan şerit muhafaza edilir.


4- Geri Gitme ve Geri Dönüşler

Sürücülerin:

a- Bağlantı yolları, otoyollar ve tek yönlü yollarda (duraklama ve park manevrası dışında), dar taşıt yollarında geri gitme ve geri dönmeleri,
b- Manevra dışında geriye giderken şerit değiştirmeleri,
c- Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri yasaktır.

Dönüş sırasında araç sürücüleri, yaya ve bisikletliler için yeşil ışık yanmakta iken, yaya ve bisiklet yolundan geçen yoksa veya yayalar uzakta iseler, ilk geçiş haklarını engellememek şartıyla dönüşlerine devam edebilirler. Dönüşlerde, gidilen veya durulan şeridi değiştirmelerde sürücülerin niyetlerini önceden ve uygun bir zamanda ve mesafede, dönüş işareti vererek belirtmeleri, işaretlerini manevra süresince sürdürmeleri mecburidir. İşaret verildiği anda aniden şerit değiştirmek yasaktır. Kamyon, otobüs, çekici, römork ve yarı römork takılı bir aracın geri manevrası sürücünün görüşüne açık alanda emniyetle yapılamıyor ise sürücü, aracın arkasında bir gözcü bulundurmak zorundadır.

Kamu hizmeti yolcu taşıtlarının duraklara giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak üzere gerekli hallerde ilerleyen ve bulundukları yerden çıkacak veya şerit değiştirecek olan araç sürücüleri, manevralarını geciktirmek zorundadırlar.

Kamu hizmeti yolcu taşıtlarının duraklara giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak üzere gerekli hallerde ilerleyen ve bulundukları yerden çıkacak veya şerit değiştirecek olan araç sürücüleri, manevralarını geciktirmek zorundadırlar.

Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Kuralları

Kavşağa yaklaşan sürücüler, kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak, dikkatli olmak, geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermek zorundadırlar. Trafik zabıtası veya trafik işaret levhası veya ışıklı işaret cihazları bulunmayan kavşaklarda;

1- Bütün sürücüler, geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2- Doğru geçmekte olan tramvaylara,
3- Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler, bu yoldan geçen araçlara,
4- Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan gelen araçlara,
5- Tali yoldan anayola çıkan sürücüler, anayoldan gelen araçlara,
6- Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara,
7- Bir iz veya mülkten (geçiş yolundan) karayoluna çıkan sürücüler karayolundan gelen araçlara,
8- Dönüş yapan sürücüler, doğru geçmekte olan araçlara, Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları işaretlerle belirtilmemiş ise;
9- Motorsuz araç sürücüleri, motorlu araçlara,
10- Lastik tekerlekli traktör ve iş makinesi sürücüleri, diğer motorlu araçlara,
11- Motorlu araçlardan soldaki, sağdan gelen araca,

Kavşağa gelen sürücüler, kavşak giriş ve çıkışlarından kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara, geçiş hakkını vermek zorundadırlar. Işıklı trafik işaretleri izin verse bile trafik akımı, kendisini kavşak içinde durmaya zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçişine engel olacak ise, sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır.Sürücülerin kavşakta gereksiz olarak yavaşla¬maları, durmaları, araçtan inmeleri veya araçlarının motorlarını durdurmaları yasaktır.

Geçiş Üstünlüğü

Görev sırasında belirli araç sürücülerinin, can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartıyla trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarına geçiş üstünlüğü denir.

Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar:

1- Yaralı ve acil hastaların taşınması ve bunla ra ilk ve acil yardımın yapılması için kullanılan cankurtaran ve özel amaçlı taşıtlarla, yaralı ve acil hasta taşıyan diğer araçlar, (Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)
2- İtfaiye araçları ile benzeri acil müdahale araçları, (Kırmızı tepe lambası)
3- Sanık veya suçluları takip eden veya genel güvenlik ve asayiş için olay yerine giden zabıta araçları, (Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)
4- Trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza yerine giden trafik hizmetlerine ait araçlar, (Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)
5- Yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında görevli araçlar, (Mavi tepe lambası)
6- Sadece alarm sırasında olmak üzere sivil savunma hizmetlerine ait araçlar, (Kırmızı tepe lambası)
7- Hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar. (Mavi tepe lambası)

Bu araçlar birbirleriyle karşılaşmalarında, geçiş üstünlüğü hakkı ile kavşaklarda ilk geçiş hakkını, yazılış sırasına göre kullanırlar. Geçiş üstünlüğüne sahip bir aracın duyulur veya görülür işaretini alan araç sürücüleri, bu araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıtyolu üzerinde yer açmak, gerekiyor ise durmak ve bu araçlar tarafından tamamen ge-çilinceye kadar beklemek zorundadırlar. Bir kavşakta iken böyle bir işaret alan araç sürücüleri, derhal kavşağı boşaltmak ve gerekiyorsa emniyetli bir mesafe uzaklaştıktan sonra geçişi engellemeyecek şekilde durmak ve bu araçlar tamamen geçinceye kadar beklemek zorundadır. Cankurtaran dışında, yaralı ve acil hasta taşıyan ve geçiş üstünlüğüne sahip oldukları ayrım işaretleriyle belirlenmemiş olan araçlar geçiş üstünlüğü hakkını, gereksiz olmamak şartı ile kendilerine taşıt yolu üzerinde yer açılmasını sağlamak üzere yeterli şekilde ses cihazlarını ve ışıklı işaretlerini kullanarak, gerektiğinde el ve kol işareti yaparak, karayolunu kullananları uyarmak suretiyle kullanılır. Karayolu yapısı ile kentsel yapının yapım, onarım, bakım ve işletilmesi ve karayolunun temizlenmesi işlerinde kullanılan araçlar, kurtarıcı araçlar, ağırlık ve boyutları bakımından özel izinle karayoluna çıkan ve bunlara eskortluk eden araçların üstlerinde sarı renkli uyarı işareti bulunur. Bu işaret geçiş üstünlüğü hakkı vermez. Sarı renkli ışıklı uyarı işareti sadece bu araçların kendilerini belli etmeleri, tehlikesizce sürülmeleri ve karayolunu kullananların uyarılması amacı ile kullanılır.

Gelen Trafikle Karşılaşma Halinde Geçiş Kolaylığı Sağlama Kuralları

Araç sürücüleri;

a) İki yönlü trafiğin kullanıldığı yollarda; karşı yönden gelen araçların hareketini zorlaştıran bir durum varsa, geçişi kolaylaştırmak için yer ayırmak, aracını sağ kenara yanaştırmak, gerekli hallerde sağa yanaşıp durmak,
b) Tehlikeli eğimli yollarda karşılaşma hallerinde; çıkan araç için geçiş güç veya mümkün değilse, güvenli geçişi sağlamak üzere, inen araçlar, varsa önceden sığınma cebine girmek, sığınma cebi yoksa sağ kenara yanaşıp durmak, çıkan araç için manevra imkanı bulunmadığının açıkça anlaşılması halinde de geri gitmek,
c) Taşıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik işareti yoksa;

1 - Motorsuz araçları sürenler motorlu araçlara,
2- Otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, arazi taşıtı, LTT, iş makinelerini sürenler yazılış sırasına göre kendisinden öncekilere, geçiş hakkı vermek suretiyle geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder