İnsan vücuduna değişik yollarla girdiğinde çalışmasını ve yapısını bozan veya yok eden maddelere "zehir" adı verilir. Bu maddelerin vücuda girmesi sonucu görülen duruma da "zehirlenme" denir. Zehir, solunumla, ağızla, deri ve kan ile vücuda girer.
SOLUNUM YOLU İLE ZEHİRLENME
Eksoz gazı,bütan gaz (şofben,tüp gaz),havagazı,odun ve maden kömürü gazları,kimyasal maddelerin yanmasıyla ortaya çıkan gazlar solunum yolu ile zehirler.
Aracımızı kapalı garaj içinde uzun süre çalıştırırsak eksoz gazı yüzünden zehirlenebiliriz.Eksoz gazı dâhil solunum yolu ile zehirlenmelerde asıl zehirleyici madde karbonmonoksittir.
Belirtileri
Bulantı, kusma,solunum zorluğu
Halsizlik, hareket edememe , kaslarda gevşeme
Deride kızarma ve morarma
Baş dönmesi,kulak çınlaması,bilinç kaybı
İlkyardım
Kapı, pencere açılır veya temiz havaya çıkarılır.
Soluğu durmuşsa hemen suni solunum yapılır.
Zor soluk alıyorsa, kusuyorsa yan yatırılır.
Kalbi durmuşsa kalp masajı yapılır.
SİNDİRİM YOLU İLE ZEHİRLENME
Sindirim yolu ile zehirlenmeler,bozuk yiyecekler (mantar,peynir,balık) ilaçlar,konserveler,asit-baz,alkol uyuşturucular,cam siliciler,deterjan,antifriz,çamaşır suyu,kezzap,naftalin,zirai ilaçlarla ilaçlanmış yiyecekler ve diğer çeşitli kimyasal maddelerin yenmesi ile meydana gelir.
Belirtileri:
Belirtiler, alınan zehrin cinsine ve geçen süreye göre değişmekle beraber ortak olarak şu belirtiler görülür:
Karın ağrısı,ağızda yanma
Yutma zorluğu,bulantı,kusma ve ishal
Baş ağrısı,baş dönmesi,bitkinlik
İlkyardım
Öncelikle zehirlenmenin neyden kaynaklandığı belirlenir
Bilinci yerinde ise ilk iki saat içinde kusturulur
En iyi kusturma yöntemi boğazı uyarmaktır
İlaçla zehirlenmişse hemen bol su verilerek kusturulur
Asit- baz (çamaşır suyu , tuz ruhu gibi) zehirlenmelerinde kesinlikle kusturulmaz yine bol su verilir
2 saatten daha uzun süre geçmişse kusturulmaz, bol su ve zeytinyağı veya müshil ilacı verilir
Bilinci yerinde değil ise kusturulmaz
Yoğurt, ayran, yumurta akı koruyucu olarak verilebilir ancak çok önemli bir yararı da yoktur.
Kimyasal madde zehirlenmelerinde nişasta, süt kullanılabilir
Yan yatış pozisyonu verilir
DERİ YOLUYLA ZEHİRLENME
Tarım ilaçları,zehirli hayvan ısırmaları ve arı-böcek sokmaları ile olmaktadır.
Maske ve eldiven kullanmadan tarım ilaçları ile ilaçlama yapılırsa cilt yolu ile zehirlenmeler ortaya çıkar.
Belirtileri
Ciltte kızarma,yanma ve kaşıntı olur.
Ayrıca diğer bazı genel zehirlenme belirtileri de görülür.
İlkyardım
Deri bölgesi akan su altına bir süre tutulur ve sabunlu su ile iyice yıkanır.
Zehire bulaşmış elbiseler hemen çıkarılır.
Bol süt ve tuzlu ayran içirilir.
YILAN ISIRMASI
Belirtileri
Soktuğu yerde yarım ay şeklide bir iz bırakır.
Deride diş izleri bırakır,ağrı ve yanma hissi
Bulantı, kusma,şişlik ve morarma olur
İlkyardım
Isırılan yer yıkanır
Isırılan bölge kalp düzeyinden aşağıda tutulur, hareket ettirilmez
Zehirin yayılmadan dışarı atılması için geniş bir bezle alttan üstten turnike uygulanarak 30 dakikayı geçmemişse ısırılan yere derin olmayan paralel iki kesik yapılır, Turnike 15 dakikada bir gevşetilir.
Ağzında diş çürüğü, diş eti hastalığı olmayan biri tarafından 3–5 kez emilerek tükürülür, Sonra temiz bir bezle kapatılır. Varsa ilkyardımcı zehiri emmeden önce ağzını zeytinyağı ile çalkalamalıdır.
O bölge soğuk tutulur. (Bazı bilim adamları buna katılmazlar)
Yılan serumu için sevk edilir.
AKREP SOKMASI
Zehir, akrebin kuyruğunun son halkasından salgılanır ve uçtaki iğne ile sokar.
Belirtileri
Ağrı, yanma, uyuşukluk, Kaslarda kasılma ve kramplar
Solunum güçlüğü, idrar, dışkı kaçırma
İlkyardım
Sokulan yer yıkanır, Şoka karsı önlem alınır
Turnike uygulanır (Sokulan yerin altından ve üstünden)
Ağrıyı gidermek için karbonat bulamacı, amonyak sürülür
Sokulan yere buz konur, kalp düzeyinden altta tutulur
Dinlendirilir, kramp giren yerlere sıcak uygulanır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder